Tác hại của việc van tuần hoàn khí thải bị tắc

Van tuần hoàn khí xả (EGR – Exhaust Gas Recirculation) là một bộ phận quan trọng trong hệ thống động cơ ô tô hiện đại, giúp giảm lượng khí thải độc hại và cải thiện hiệu suất nhiên liệu. Tuy nhiên, khi hệ thống này gặp sự cố, đặc biệt là bị tắc nghẽn, nó có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho động cơ. Bài viết này sẽ đi sâu vào các tác hại của việc tắc hệ thống van tuần hoàn khí xả EGR, cách nhận biết và giải pháp khắc phục.

 

1. Nguyên Lý Hoạt Động Của Van Tuần Hoàn Khí Xả

Van tuần hoàn khí xả hoạt động dựa trên nguyên lý đưa một phần khí xả quay trở lại buồng đốt. Việc này giúp làm giảm nhiệt độ buồng đốt trong xi-lanh, đồng thời làm giảm tỷ lệ oxy, kết quả là giảm lượng khí thải NOx (Nitrogen Oxides). Tùy vào chế độ hoạt động của động cơ, tỷ lệ khí xả đưa trở lại có thể thay đổi từ 5% đến 40%, nhờ vào van tiết lưu (bộ phận chính của van EGR). Đối với động cơ xăng, tỷ lệ này thường từ 5% đến 15%, còn đối với động cơ dầu, có thể lên đến 40%.

Van tiết lưu không hoạt động khi động cơ ở chế độ không tải (idle), van ở vị trí đóng. Van cũng đóng khi vòng tua máy đạt tốc độ cao như khi xe tăng tốc. Van tuần hoàn sẽ mở khi động cơ hoạt động ở chế độ thấp và ổn định, ví dụ như khi xe giảm tốc, dừng đèn đỏ hay khi xe chạy trong điều kiện ùn tắc giao thông.

2. Những Hỏng Hóc Liên Quan Đến Van EGR

Di chuyển thường xuyên trong thành phố sẽ kích hoạt liên tục van tuần hoàn khí xả, tăng nguy cơ tạo muội bẩn bám trên van tiết lưu và bên trong buồng đốt. Do nguyên lý hoạt động của hệ thống tuần hoàn là đưa trở lại một phần khí xả có chứa tạp chất, quá trình đốt sẽ sinh ra nhiều muội bẩn bám trên đầu kim phun nhiên liệu và gây tắc vòi phun, đặc biệt đối với động cơ phun xăng trực tiếp.

2.1. Van EGR Bị Kẹt Ở Vị Trí Đóng

Nếu van EGR bị kẹt ở vị trí đóng, van không hoạt động, động cơ sẽ vẫn hoạt động bình thường nhưng lượng khí thải NOx sẽ cao. NOx là chất gây ô nhiễm chính trong khí quyển, là tác nhân của mưa axit, sương khói quang hóa và tích tụ ozone. Các oxit chủ yếu là nitơ monoxit (NO) và nitơ dioxit (NO2), cả hai đều ăn mòn và nguy hiểm cho sức khỏe.

2.2. Van EGR Bị Kẹt Ở Vị Trí Mở

Nếu van bị kẹt ở vị trí mở, động cơ sẽ tiếp nhận nhiều cặn bẩn từ khí xả hơn và sau một thời gian sẽ làm giảm công suất động cơ đáng kể. Một trong những hiện tượng quan sát được của việc dư thừa khí xả là hàm lượng khói đen lớn thải ra từ ống xả. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất động cơ mà còn gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.

3. Các Sự Cố Phổ Biến Thường Gặp Ở Van EGR

3.1. Cảm Biến Nhiệt Độ Bị Lỗi

Mục tiêu quan trọng nhất của hệ thống tuần hoàn khí thải liên quan đến việc giảm mức oxit nitơ. Van EGR đảm bảo hiệu suất nhiên liệu lý tưởng bằng cách giúp điều chỉnh nhiệt độ và áp suất bên trong xi-lanh động cơ. Để biết thời điểm mở và đóng, van EGR dựa vào thông tin từ cảm biến nhiệt độ EGR. Khi nhiệt độ động cơ tăng lên, van EGR sẽ mở rộng dần ra để bù đắp; khi nhiệt độ động cơ nguội, van EGR sẽ đóng lại.

Nếu nhiệt độ EGR giảm hoặc đọc sai do tích tụ carbon, van EGR sẽ không hoạt động như bình thường. Trong hầu hết các trường hợp, dòng chảy của hệ thống EGR sẽ vẫn không đủ, bất kể động cơ nóng đến mức nào.

3.2. Đường Ống EGR Bị Tắc Nghẽn

Hệ thống EGR dẫn khí thải trở lại động cơ thông qua một phần ống chuyên dụng, thường được gọi là ống EGR. Khí thải chảy qua đường ống này chứa một lượng lớn chất gây ô nhiễm, bao gồm muội than. Theo thời gian, các chất này có xu hướng tích tụ trên thành ống EGR. Cuối cùng, cặn có thể phát triển đủ dày để làm gián đoạn dòng chảy hoàn toàn, gây ra các vấn đề như nhiệt độ động cơ tăng lên mức nguy hiểm.

3.3. Van EGR Bị Kẹt

Các chất bẩn tích tụ trên van EGR có thể làm cho van khó đóng mở đúng cách hơn. Van thậm chí có thể bị kẹt ở vị trí mở một phần hoặc đóng một phần, tàn phá hiệu suất của hệ thống EGR. Van EGR bị kẹt ở vị trí đóng sẽ không cho phép bất kỳ khí thải nào vào động cơ, khiến nhiệt độ động cơ tăng cao, thường gây ra tiếng gõ hoặc tiếng ping. Ngược lại, van EGR bị kẹt ở vị trí mở cho phép quá nhiều khí thải vào động cơ, gây ra hiện tượng xe chạy không tải nhiều hơn bình thường hoặc thậm chí chết máy hoàn toàn.

4. Cách Xử Lý Làm Sạch Hiệu Quả Van Hồi Lưu Khí Thải EGR

Để tránh tình trạng muội bẩn hình thành dày trên kim phun nhiên liệu cũng như trên van tiết lưu, bạn nên chạy xe thường xuyên trên cao tốc. Chỉ cần động cơ hoạt động ở chế độ cao (3000 vòng/phút) trong vòng vài phút (10 đến 15 phút) cũng đủ để đốt cháy hết muội bẩn và giúp động cơ của bạn lấy lại sức mạnh vốn có của nó.

Trong trường hợp van EGR bị tắc, việc vệ sinh van là đủ để động cơ lấy lại công suất. Tuy nhiên, phần lớn gara sẽ gợi ý bạn thay thế van EGR mới. Một vài bác tài thậm chí còn tháo hẳn bộ phận này ra để không phải bận tâm đến các hiệu ứng phụ, nhưng điều này có thể gây ra phản ứng lỗi đối với bộ vi xử lý điện tử (đèn check engine là một ví dụ), bộ phận mà phần lớn xe ngày nay đều được trang bị.

Xem thêm: Vệ sinh họng hút bằng máy bắn trấu

5. Lợi Ích Của Hệ Thống EGR Trên Ô Tô Hiện Nay

Hệ thống EGR được trang bị trên ô tô nhằm giảm lượng khí thải NOx thải ra môi trường. NOx là chất gây ô nhiễm chính trong khí quyển, là tác nhân của mưa axit, sương khói quang hóa và tích tụ ozone. Ngoài ra, hệ thống EGR còn cải thiện hiệu quả sử dụng nhiên liệu của xe và giảm sự hình thành các chất ô nhiễm khác như carbon monoxide và hydrocarbon. Tuy nhiên, việc sử dụng hệ thống EGR cũng có thể làm tăng lượng bồ hóng và hạt vật chất trong khí thải, có thể gây ra các tác động đến môi trường và sức khỏe.

Kết Luận

Van tuần hoàn khí xả EGR đóng vai trò quan trọng trong việc giảm lượng khí thải NOx và cải thiện hiệu quả sử dụng nhiên liệu. Tuy nhiên, việc tắc nghẽn hệ thống này có thể gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho động cơ, từ việc tăng khí thải độc hại đến giảm công suất động cơ và gây ra nhiều vấn đề kỹ thuật khác. Để duy trì hiệu suất và bảo vệ động cơ, việc bảo dưỡng định kỳ và làm sạch hệ thống EGR là vô cùng quan trọng. Hãy luôn chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để đảm bảo hệ thống EGR hoạt động hiệu quả và bền bỉ.

Trên đây là 1 số chia sẻ của Pro Car về tác hại của hệ thống van tuần hoàn khí thải bị tắc cũng như 1 số thông tin liên quan đến hệ thống EGR. Hi vọng bài viết đem lại cho bạn đọc những kiến thức hữu ích. Mọi thông tin chi tiết liên quan đến sản phẩm, dịch vụ về xe ô tô vui lòng liên hệ trực tiếp qua số hotline: 0867.767.168 để được hỗ trợ nhanh chóng nhất