Kiểm tra độ rơ vô lăng

Kiểm tra độ rơ vô lăng

Vô lăng là bộ phận quan trọng trực tiếp điều khiển hướng di chuyển của xe. Chỉ cần một sai lệch nhỏ, như vô lăng bị rơ, có thể gây cảm giác mất an toàn, khiến xe kém chính xác khi ôm cua, tăng nguy cơ tai nạn. Rất nhiều tài xế chỉ phát hiện khi xe đã có dấu hiệu rõ rệt, trong khi thực tế, kiểm tra độ rơ vô lăng định kỳ là bước cần thiết để phát hiện sớm hư hỏng, bảo vệ an toàn và kéo dài tuổi thọ hệ thống lái.

Trong bài viết này, Pro Car sẽ cùng bạn tìm hiểu: độ rơ vô lăng là gì, nguyên nhân gây ra, tác hại nếu không kiểm tra kịp thời và hướng dẫn cách kiểm tra độ rơ vô lăng đúng kỹ thuật, dễ áp dụng ngay tại nhà hoặc khi đem xe đến garage.

Độ rơ vô lăng là gì?

Độ rơ vô lăng (hay còn gọi là hành trình rơ tự do của vô lăng) là phần góc quay mà vô lăng có thể xoay mà bánh xe chưa phản ứng theo. Hiểu đơn giản: bạn xoay vô lăng một đoạn, nhưng bánh xe vẫn đứng yên – đó chính là độ rơ.

Theo tiêu chuẩn, độ rơ này thường từ 5 – 30 mm (tùy dòng xe và thiết kế hệ thống lái). Nếu vượt ngưỡng này, xe sẽ mất độ chính xác khi lái.

Tại sao vô lăng lại bị rơ?

Có nhiều nguyên nhân khiến vô lăng bị rơ, phổ biến nhất là:

1. Mòn cơ khí ở các khớp nối

Cơ cấu lái gồm nhiều khớp cầu, rô tuyn, thanh nối… Sau một thời gian sử dụng, các chi tiết này bị mài mòn tạo ra khe hở, gây độ rơ.

2. Bạc đạn trụ lái hoặc ổ bi bị mòn

Bạc đạn giúp giảm ma sát và cố định trụ lái. Khi bạc đạn hỏng, vô lăng có thể lắc ngang, tạo cảm giác rơ.

3. Rơ hộp số lái (thước lái)

Thước lái (hoặc hộp số lái trên xe tải) là bộ phận quyết định truyền động lực từ vô lăng ra bánh xe. Khi mòn, sẽ xuất hiện độ rơ lớn.

4. Lỏng bulong, đai ốc

Một số vị trí liên kết của trụ lái, thước lái hoặc thanh kéo có thể bị lỏng sau thời gian dài hoặc do tác động mạnh.

5. Hư hỏng cao su giảm chấn

Cao su giảm chấn ở cơ cấu lái giúp hấp thụ rung động. Khi cao su nứt hoặc lão hóa, độ rơ xuất hiện.

Tác hại nếu để vô lăng bị rơ lâu ngày

• Giảm độ chính xác khi điều khiển xe, đặc biệt ở tốc độ cao

• Xe chạy bị lắc, khó kiểm soát khi vào cua

• Tăng nguy cơ mất lái trong tình huống khẩn cấp

• Làm mòn nhanh lốp, tăng tiêu hao nhiên liệu

• Chi phí sửa chữa cao hơn do kéo theo hư hỏng nhiều chi tiết liên quan

Khi nào nên kiểm tra độ rơ vô lăng?

• Khi cảm giác vô lăng quay “lỏng tay”, không chắc chắn

• Xe có tiếng kêu lạch cạch khi xoay vô lăng

• Vô lăng rung bất thường khi chạy ở tốc độ thấp

• Định kỳ kiểm tra sau mỗi 20.000 – 30.000 km, ngay cả khi chưa có dấu hiệu rõ

Cách kiểm tra độ rơ vô lăng đúng kỹ thuật

Bước 1: Đậu xe trên mặt phẳng, kéo phanh tay

Xe cần đứng yên, đảm bảo an toàn trước khi kiểm tra.

Bước 2: Xác định điểm trung tâm

Ngồi ở vị trí lái, giữ vô lăng ở vị trí bánh xe đang thẳng.

Bước 3: Xoay nhẹ vô lăng sang trái rồi sang phải

Không dùng lực mạnh, chỉ xoay nhẹ để cảm nhận khoảng trống mà bánh xe chưa phản ứng.

Bước 4: Đo góc xoay hoặc hành trình

Có thể đánh dấu bằng băng keo trên vô lăng và quan sát. Nếu khoảng rơ vượt quá 30 mm (hoặc góc xoay trên 5°) thì cần kiểm tra chi tiết.

Bước 5: Kiểm tra trực quan dưới gầm

Nếu có điều kiện, nhờ kỹ thuật viên hoặc bạn hỗ trợ: một người xoay nhẹ vô lăng, người còn lại quan sát các rô tuyn, thanh kéo. Nếu thấy thanh kéo di chuyển trễ so với vô lăng, nhiều khả năng thước lái hoặc rô tuyn bị rơ.

Một số lưu ý khi kiểm tra

• Xe có trợ lực điện (EPS) hoặc thủy lực: kiểm tra khi động cơ nổ để cảm nhận chính xác

• Nếu không quen, nên thực hiện ở garage có kinh nghiệm

• Việc phát hiện độ rơ chỉ là bước đầu, cần kiểm tra chi tiết để xác định nguyên nhân

Sửa chữa độ rơ vô lăng như thế nào?

Tùy nguyên nhân cụ thể, các phương án có thể gồm:

• Siết chặt lại bulong, đai ốc ở các khớp nối

• Thay rô tuyn lái, thanh kéo nếu mòn

• Sửa chữa hoặc thay thước lái/hộp số lái

• Thay bạc đạn trụ lái hoặc cao su giảm chấn

Quan trọng: sửa chữa cần thực hiện tại các garage uy tín, có thiết bị kiểm tra và tay nghề tốt để đảm bảo an toàn.

Lời khuyên từ Pro Car để tránh vô lăng bị rơ

• Định kỳ kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống lái

• Không thường xuyên leo vỉa hè hoặc va chạm ổ gà ở tốc độ cao

• Sử dụng lốp đúng áp suất, tránh lốp mòn lệch

• Tránh đánh lái hết cỡ khi xe chưa di chuyển

Xem thêm: Xe bị rung nhẹ trên vô lăng

Kết luận

Kiểm tra độ rơ vô lăng là bước quan trọng giúp phát hiện sớm các hư hỏng tiềm ẩn trong hệ thống lái, đảm bảo an toàn và cảm giác lái chắc chắn. Việc này không chỉ dành cho xe cũ mà nên thực hiện định kỳ trên mọi xe, bởi vô lăng là “cầu nối” trực tiếp giữa tài xế và chiếc xe.

Trên đây là một số chia sẻ của Pro Car về chủ đề: Kiểm tra độ rơ vô lăng. Mọi vấn đề cần được hỗ trợ, bạn đọc vui lòng liên hệ trực tiếp qua số hotline: 0867.767.168 để được hỗ trợ nhanh chóng nhất.