Cách kiểm tra bạc đạn bánh xe bị mòn

Cách kiểm tra bạc đạn bánh xe bị mòn

Bạc đạn bánh xe (hay còn gọi là ổ bi bánh xe) là một chi tiết quan trọng nhưng thường bị “lãng quên” trong quá trình bảo dưỡng định kỳ. Đây là bộ phận giúp bánh xe quay trơn tru, giảm ma sát và đảm bảo sự ổn định của xe khi vận hành ở mọi tốc độ.

Nếu bạc đạn bị mòn, hư hỏng, không chỉ làm xe phát ra tiếng kêu khó chịu mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn, gây rung lắc vô lăng và thậm chí có thể làm bánh xe bị kẹt hoặc rơi ra khi đang chạy. Vậy làm sao để nhận biết bạc đạn bánh xe đang bị mòn? Có thể tự kiểm tra tại nhà không? Và khi nào cần thay mới?

Trong bài viết này, Pro Car sẽ hướng dẫn chi tiết cách kiểm tra bạc đạn bánh xe bị mòn, từ những dấu hiệu nhận biết sớm đến các bước kiểm tra thủ công, giúp chủ xe chủ động phát hiện và xử lý kịp thời.

Vai trò của bạc đạn bánh xe

Bạc đạn bánh xe thường được đặt bên trong moay ơ, kết nối trực tiếp với trục bánh. Nhiệm vụ chính của bạc đạn là:

• Giúp bánh xe quay mượt mà quanh trục

• Hấp thụ tải trọng dọc, ngang và lực va chạm từ mặt đường

• Giảm ma sát, giúp tiết kiệm nhiên liệu

• Giữ cho bánh xe luôn ổn định và đúng vị trí

Với tần suất làm việc liên tục, bạc đạn thường được thiết kế để có độ bền rất cao, nhưng vẫn có thể bị mòn hoặc hư hỏng sớm do nhiều nguyên nhân.

Nguyên nhân khiến bạc đạn bánh xe bị mòn

• Tuổi thọ tự nhiên, đặc biệt với xe chạy trên 100.000 km

• Va chạm mạnh, đi qua ổ gà, leo vỉa hè quá nhanh làm biến dạng moay ơ

• Nước hoặc bụi bẩn lọt vào bên trong do phớt chắn bụi hỏng

• Thiếu mỡ bôi trơn hoặc sử dụng bạc đạn kém chất lượng

• Lắp lốp sai quy cách, siết ốc bánh quá chặt hoặc quá lỏng

Dấu hiệu nhận biết bạc đạn bánh xe bị mòn

1. Xuất hiện tiếng kêu lạ

Tiếng ù ù, rít rít hoặc tiếng “gầm” nhỏ tăng dần theo tốc độ xe. Khi xe chạy chậm, âm thanh nhẹ; khi chạy nhanh, âm thanh lớn và rõ hơn.

2. Xe bị rung, đặc biệt ở tốc độ cao

Vô lăng hoặc toàn thân xe rung nhẹ, nhất là khi chạy trên 60–80 km/h.

3. Lốp mòn không đều

Bạc đạn mòn làm moay ơ lệch tâm, khiến bánh quay không đều, lốp sẽ mòn theo hình chỗ cao chỗ thấp.

4. Bánh xe có độ rơ

Khi lắc bánh xe bằng tay, cảm giác có độ rơ bất thường. Đây là dấu hiệu khá rõ bạc đạn đã bị mòn hoặc hư hỏng.

5. Xe lệch lái hoặc mất ổn định

Xe dễ bị lệch sang một bên khi nhả vô lăng hoặc khó giữ thẳng khi chạy tốc độ cao.

Hướng dẫn cách kiểm tra bạc đạn bánh xe bị mòn

Dưới đây là những bước kiểm tra cơ bản mà chủ xe có thể tự thực hiện tại nhà để phát hiện sớm tình trạng bạc đạn hư hỏng.

Bước 1: Xác định vị trí và nâng bánh xe lên

Dùng con đội (kích) để nâng bánh xe cần kiểm tra lên cao, đảm bảo bánh xe không chạm mặt đất. Nếu có cầu nâng, càng thuận tiện.

Bước 2: Quay bánh xe và lắng nghe

Quay bánh xe bằng tay. Nếu nghe thấy tiếng lạch cạch, rít rít, ù ù hoặc cảm giác bánh quay nặng, không mượt, khả năng bạc đạn đã mòn.

Bạc đạn tốt sẽ giúp bánh quay trơn, êm, không phát ra tiếng.

Bước 3: Kiểm tra độ rơ ngang và dọc

Đặt hai tay ở vị trí 3 giờ và 9 giờ, lắc bánh xe qua lại theo phương ngang. Sau đó đặt tay ở vị trí 12 giờ và 6 giờ, lắc theo phương dọc.

Nếu bánh xe có độ rơ đáng kể (cảm giác dịch chuyển nhẹ hoặc phát ra tiếng “cạch cạch”), chứng tỏ bạc đạn đã lỏng hoặc mòn.

Bước 4: Quan sát mặt lốp

Kiểm tra xem lốp có bị mòn lệch, mòn hình răng cưa hoặc mòn loang lổ không. Đây là dấu hiệu gián tiếp cho thấy bánh xe quay không đồng trục, thường do bạc đạn mòn.

Bước 5: Thử khi chạy xe

Khi lái xe, để ý xem xe có phát ra tiếng ù đều đều, thay đổi theo tốc độ hay không. Nếu bẻ lái sang trái hoặc phải, âm thanh thay đổi, nhiều khả năng bạc đạn bánh xe bên đó đã hư.

Khi nào cần thay bạc đạn bánh xe?

• Tiếng ù hoặc rít rõ rệt khi chạy, không mất đi khi giảm tốc

• Độ rơ bánh xe khi kiểm tra bằng tay

• Xe rung mạnh hoặc lệch lái dù đã cân bằng lốp

• Lốp mòn không đều, thay lốp mới vẫn nhanh mòn

• Bạc đạn đã chạy trên 100.000–150.000 km hoặc xe thường xuyên đi đường xấu

Việc thay bạc đạn nên được thực hiện ở gara uy tín, vì cần tháo moay ơ, phớt chắn bụi và đôi khi phải dùng máy ép để tháo – lắp.

Tác hại nếu tiếp tục đi khi bạc đạn bánh xe bị mòn

• Làm hư moay ơ và các chi tiết lân cận, chi phí sửa chữa cao hơn

• Xe rung mạnh, khó điều khiển, tăng nguy cơ tai nạn

• Gây mòn nhanh lốp, giảm tuổi thọ lốp

• Trong trường hợp nặng, bánh xe có thể bị kẹt hoặc rời khỏi trục, cực kỳ nguy hiểm

Lời khuyên từ Pro Car

• Nên kiểm tra bạc đạn mỗi 20.000–30.000 km, đặc biệt nếu xe thường xuyên chạy đường xấu

• Sử dụng bạc đạn chất lượng chính hãng, tránh loại kém chất lượng giá rẻ

• Tránh đi nhanh qua ổ gà, leo vỉa hè hoặc phanh gấp liên tục

• Bảo dưỡng định kỳ hệ thống treo, phanh và bạc đạn để xe luôn vận hành ổn định

Xem thêm: Có nên thay lốp ô tô để giảm tiếng ồn?

Kết luận

Bạc đạn bánh xe là bộ phận nhỏ nhưng cực kỳ quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sự êm ái và an toàn khi vận hành. Việc kiểm tra sớm, phát hiện kịp thời bạc đạn bị mòn sẽ giúp tránh được nhiều rủi ro và chi phí sửa chữa lớn hơn sau này.

Trên đây là một số chia sẻ của Pro Car về chủ đề: Cách kiểm tra bạc đạn bánh xe bị mòn. Mọi vấn đề cần được hỗ trợ, bạn đọc vui lòng liên hệ trực tiếp qua số hotline: 0867.767.168 để được hỗ trợ nhanh chóng nhất.